Istota zarządzania

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, Przekład Michał Rusiński

Definicje zarządzania są zapewne równie liczne jak książki na ten temat. Część z nich jest stosunkowo zwięzła i uproszczona. Przykładem może być jedna ze starszych definicji, w której autor określa zarządzanie jako „dokładne poznanie tego, czego oczekuje się od ludzi, a następnie dopilnowanie, by wykonali to w najlepszy i najtańszy sposób”. Zarządzanie jest jednak złożonym procesem, znacznie bardziej złożonym, niż to sugeruje taka prosta definicja. Konieczne jest zatem opracowanie takiej definicja zarządzania, która pozwalałaby lepiej uchwycić istotę tej złożoności i płynących z niej wyzwań.

Na czym polega zarządzanie?

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki pod redakcję Andrzej K. Koźmiński, Włodzimierz Piotrowski Zarządzanie Teoria i Praktyka, Uniwersytet Warszawski, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania

[...] W rozmowie pojawił się akcent osobisty - padło pytanie: jak to się dzieje, że Sęk od tak dawna zarządza „Automatyką”? Zaskoczyło ono prezesa. Odpowiedział, że wkrótce po „dość przypadkowym” wyborze na stanowisko dyrektora naczelnego jesienią 1989 r. (awans z zastępcy kierownika działu konstrukcyjnego), zrozumiał, że pewnych elementów zarządzania (finansów, księgowości, marketingu, strategii) można i trzeba się nauczyć. Studia inżynierskie nie dają bowiem żadnych podstaw do sprawnego funkcjonowania na wysokich szczeblach kierowniczych. Rozpoczął więc czterosemestrowe studia podyplomowe typu MBA. Posiadł dzięki nim wiele konkretnych umiejętności (takich jak np. badanie rynku, analiza bilansu, budżetowanie, analiza strategiczna, wartościowanie pracy, negocjacje), które „na gorąco” wykorzystywał w firmie, rozwiązując kolejne, wynikające ze zmian sytuacji, problemy. Strategia restrukturyzacji „Automatyki”, którą określił przygotowując pracę dyplomową, od razu została wdrożona.

Na czym polega zarządzanie? (II)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki pod redakcję Andrzej K. Koźmiński, Włodzimierz Piotrowski Zarządzanie Teoria i Praktyka, Uniwersytet Warszawski, Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania

Zarządzający opierają się oczywiście na informacjach sytuacyjnych o tym, co się dzieje, działo i dziać będzie w organizacji i jej otoczeniu. Z tych samych informacji można jednak zrobić różny użytek. U podstaw takich różnic leżą dwie grupy czynników.

Pierwsza – to normy i wartości, czyli uświadamiane i nieuświadamiane kryteria, które pozwalają odróżnić stany pożądane od niepożądanych, w tym dobro od zła. Normy i wartości określane są przez różnorakie kultury i subkultury, w których ludzie uczestniczą: kulturę narodową z jej tradycjami, kulturę grupy wyznaniowej, kulturę regionalną (np. w Polsce: śląską, wielkopolską lub małopolską), kulturę warstwy społecznej, z której jednostka się wywodzi (np. chłopską czy inteligencką), tradycję rodzinną, kulturę grupy zawodowej (np. inżynierską, lekarską czy prawniczą), kulturę firmy czy organizacji (np. ...), wreszcie kulturę jednostki organizacyjnej (np. działu zaopatrzenia czy działu konstrukcyjnego). Każda z grup, w których jednostka przez jakiś czas uczestniczy, odciska się na jej systemie wartości.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Ślady zarządzania sięgają tysięcy lat wstecz. Już Egipcjanie stosowali przy budowie piramid planowanie, organizowanie i kontrolowanie. Aleksander Wielki wykorzystywał sztabową organizację w koordynacji działań kampanii wojennych. Cesarstwo Rzymskie posiadało strukturę organizacyjną ułatwiającą komunikowanie się i kontrolę. Na temat praktyk zarządzania wypowiadał się Sokrates w 400 roku p.n.e.; Platon w 350 roku p.n.e. opisał specjalizacje pracy; Alfarabi w 900 roku n.e. wyliczył kilka cech przywództwa.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania (II)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Głównym przedmiotem prac naukowo – badawczych małżeństwa Franka i Lilian Gilbrethów były badania ruchów roboczych i czasu pracy oraz poszukiwania doskonalszych metod pracy, które obniżały poziom marnotrawstwa wysiłku robotników. Starali się wyeliminować zbędne ruchy robocze, ograniczyć zmęczenie robotników oraz określić najlepsze sposoby wykonania pracy (one best way). W swoich doświadczeniach posłużyli się cyklografem, za pomocą którego można było sfilmować tory ruchów roboczych rąk i nóg badanych robotników.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania (III)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Przedstawicielem nurtu odmiennego w ramach kierunku administracyjnego był niemiecki prawnik, ekonomista i socjolog Max Weber. Swoją oryginalną koncepcję modelu organizacji biurokratycznej zawarł w pracy pt. „Wirtschaft und Gesellschaft”, wydanej już po jego śmierci w 1922 roku.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania (IV)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Dużą popularność zyskała teoria X i Y, amerykańskiego profesora socjopsychologii Donalda McGregora, opisana w pracy z 1960 roku pt. „The Human Side of Enterprise”. Opracowana przez niego teoria X i Y, odzwierciedlała dwa skrajne poglądy menadżerów na temat ich pracowników. Teoria X jest negatywnym poglądem na robotników i odpowiada poglądom naukowego zarządzania. Teoria Y jest bardziej pozytywna. Teoria ta jest wg niego bardziej stosowną dla menadżerów.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania (V)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Teorie konfliktowe kładą nacisk na obustronność oddziaływania kierowników i podwładnych i na instytucjonalność konfliktu między nimi. Wychodząc z tego założenia teorie te przeciwstawiają się koncepcji humanistycznej (szkoły stosunków ludzkich), zakładającej harmonijną współpracę między kierownictwem a załogą. Konflikt interesów między pracownikami a kierownikami jest nieunikniony; przedmiotem zainteresowania nauki powinien być zatem proces wzajemnego oddziaływania tych stron na funkcjonowanie organizacji.

Kierunki w teorii organizacji i zarządzania (VI)

26 luty 2011 | Tekst jest fragmentem książki autorstwa Ricky W. Griffin Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998,  książki pod redakcją Jerzego Kurnala Twórcy naukowych podstaw organizacji, Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1972 oraz książki autorstwa Witold Kieżun Sprawne Zarządzanie Organizacją, Szkoła Główna Handlowa. Warszawa 1997

Podejście instytucjonalne rozwinęło się w Niemczech na tle krytyki klasycznej teorii ekonomicznej i jej założenia o cenie, jako jedynym czynniku konkurencyjnym. Istotą tego podejścia jest empiryczna analiza rzeczywistości w celu określenia prawdziwej natury konkurencji i czynników instytucjonalnych działających na rynku. Zakłada się również, że instytucjonalne czynniki oddziaływujące na przedsiębiorstwo są podatne na zmiany inspirowane przez strategię przedsiębiorstwa.