John Davison Rockefeller

Młodość

Pierwsze pieniądze młody John zarobił w wieku 7 lat na sprzedaży kilku indyków, które wyprosił od matki jako pisklęta. Było to 50 dolarów, które następnie pożyczył sąsiadowi na 7 procent. Po roku dług został spłacony z odsetkami. Wywarło to ogromne wrażenie na młodym Rockefellerze. Od tej chwili postanowił, że pieniądze będą same na niego pracowały. Zapytany któregoś razu przez kolegę, kim by chciał być, bez wahania stwierdził, że chciałby być wart sto tysięcy dolarów. Dlatego po ukończeniu liceum w Owego nie rozpoczął studiów, lecz zatrudnił się w przedsiębiorstwie "Hewitt and Tuttle" za 15 dolarów miesięcznie. Wtedy też obiecał, że część swojej emerytury odda na cele dobroczynne. Wstawał codziennie o 6:30. Dyscyplina, porządek i ścisłe zbilansowanie wszystkich "Winien" i "Ma" stało się kodeksem jego życia, i to do tego stopnia, że w prowadzonym od dzieciństwa rejestrze własnych wydatków, znajdujemy kronikę jego narzeczeństwa: 50 centów tygodniowo na kwiaty dla narzeczonej, 1,75 dolara – wynajęcie powozu na wycieczkę wzdłuż Rocky River, itp.

Biznes

Zarobione pieniądze przeznaczył na założenie własnego interesu, najpierw na firmę, zajmującą się handlem zbożem, a po wybuchu "gorączki naftowej" w Cleveland w stanie Ohio był to założony wraz z bratem Williamem w 1870 roku, Standard Oil. Charakterystyczną polityką firmy była pionowa koncentracja kapitału umożliwiająca obniżanie kosztów przerobu ropy poprzez skupowanie jej wprost od producentów, tworzenie własnych magazynów i wykupywanie węzłów przesyłowych (koleje, rurociągi). J. D. Rockefeller starał się doskonalić każdy aspekt prowadzonej działalności. Czasem dołączał do brygady robotników, dla lepszego zrozumienia ich pracy. Znana jest historia, gdy Rockefeller prowadził inspekcję w jednym z zakładów, gdzie rozlewano naftę do blaszanych kanistrów. Od jednego z pracowników dowiedział się, że do zalutowania jednego kanistra używa się 40 kropel cyny. Kazał więc spróbować z 38 kroplami, pojawiały się wycieki. W takiej sytuacji zdecydował by użyć 39 kropel cyny, które okazały się wystarczające. Od tej pory owe 39 kropel stały się normą w zakładach Standard Oil. Sam pomysłodawca zagadnięty po latach stwierdzał z uśmiechem: Zaoszczędziliśmy fortunę, naprawdę fortunę.

Rockefeller płacił swoim pracownikom więcej niż konkurencja oraz nagradzał pomysły ulepszające prowadzenie przedsiębiorstwa przez co firma nie doświadczała fali strajków, powszechnych w owym czasie. W Standard Oil prowadzono bardzo oszczędne wykorzystanie surowców, wszelkie odpady w tym również benzynę restrykcyjnie wykorzystywano. Kiedy inne firmy wypuszczały benzynę do rzek jako niepotrzebny odpad w Standard Oil wykorzystywano ją do napędzania maszyn. Działania te pozwoliły obniżyć rafinację galonu ropy z 3 centów (ówczesnych) w 1869 roku do 0,3-0,5 centa w 1885 roku. W tym samym czasie ceny nafty spadły z ponad 30 centów do 8 centów. Poprzez porozumienia z koleją na przewóz ropy i uzyskanie upustów do 70% wartości ceny przewozu możliwe było obniżanie cen rynkowych.

Efektem tego było to że w 1880 Rockefeller przerabiał 85% ropy naftowej produkowanej w Stanach Zjednoczonych. W 1882 roku Rockefeller został zmuszony przez prawa stanowe mające na celu ograniczenie rozrostu jego firmy do przekształcenia Stanadard Oil Co. w trust z siedzibą w New Jersey zrzeszającym pod wspólnym kierownictwem szereg rożnych firm. W 1890 roku Kongres przyjął ustawę antytrustową nakładającą sankcje na działania monopolistyczne. W 1911 roku trust został podzielony na trzydzieści cztery niezależne firmy na mocy wyroku Sądu Najwyższego w sprawie monopolizacji przetwarzania ropy naftowej.

Filantropia

John D. Rockefeller przechodząc na emeryturę skierował swoją działalność w stronę dobroczynności. Najpierw stał się hojnym sponsorem Uniwersytetu w Chicago (45 mln dolarów), za co wdzięczny rektor uczelni w rankingu wybitnych postaci historycznych dał mu pierwszeństwo przed Szekspirem, Homerem i Dantem. Następnie powołał do życia Instytut Badań Medycznych i Radę Edukacyjną, która otworzyła serie szkół w najbiedniejszych dzielnicach. Na końcu stworzył Fundację Rockefellera, która była największą organizacją filantropijną na świecie (oddał w jej posiadanie ponad 250 mln dolarów). W swych działaniach współpracował z Ivy Lee, który był autorem takich pomysłów jak choćby rozdawanie monet przechodniom. Dzięki temu wizerunek magnata finansowego i zarazem jego firmy poprawił się na forum opinii publicznej. Zmarł w wieku 97 lat.